История Обряда
Белорусский обряд «Грамнiцы» уходит в далёкое прошлое наших предков, в древнеславянскую эпоху. Обряд имеет и второе название Церковно-христианское Стрэчэньне
.
2(16) февраля (Лютого) каждый год белорусы отмечают Грамніцы-Стрэчаньне(бел.) текст обрядовой песни в этот День:
А щ нас сёньня Стрэчаньне, Стрэчаньне,
Зима з летам стрэлася, стрэлася,
Лета зiму пихнула, пихнула,
И ножачку зьвихнула, зьвихнула.
Зима пайшла плачучы, плачучы,
Лета пайшло
.
БЕЛОРУССКИЕ ПОСЛОВИЦЫ И ПРИМЕТЫ В ДЕНЬ «ГРАМНIЦ»
- Да Грамніц не скідай рукавіц, а як прайшлі Грамніцы, то ўжо не патрэбны рукавіцы.
- Калі на Стрэчаньні рана з’явіцца сонца, то будзе ранні лён.
- Калі на Грамніцы снег перамятае цераз дарогу, то будзе позьняя восень.
- Калі на Грамніцы растане снег, то на Юръя будзе трава.
- На Стрэчаньне зіма на мароз ідзе, а сонца на лета.
- На Стрэчаньні сьняжок, вясной дожджык.
- Прагляне сонца скрозь хмары – на цяпло, а не прагляне – чакай моцных марозаў.
- На Стрэчаньне зіма з летам сустрэлася і з дарогі не зварочвае, а лета яе ў зубы б’е: зубы трашчаць, дзеці, зьбіраючы іх, пішчаць (это значит сосульки появились).
- Раніцай на Грамніцы выпадзе сьнег, чакай ранняга ўраджаю; у поўдзень – сярэдняга, да вечара – позьняга.
- Калі вецер на Грамніцы дзьме, дык з дрэваў нячысьцікаў здымае, летам ураджай садавіны багаты будзе.
- Кармі на Стрэчаньне курэй аўсом, вясной будзеш з яйцом.
- Сьвятое Стрэчаньне свечы сукае, лета сустракае.
- Грамніцы – хлеба палавіцы, а зімы трэццяя частка.
- На Грамніцы мяцеліца, вясна будзе позьняй.
Рэдакцыя текста Юрась Козоброд